TÍCH HỢP HƯỚNG NGHIỆP CHO HỌC SINH THPT TRONG DẠY HỌC CHƯƠNG “THỐNG KÊ”
Giáo dục trung học phổ thông là giai đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp, giai đoạn quan trọng đối với học sinh trong việc tiếp nhận, khám phá các tri thức khoa học và ảnh hưởng để nghề nghiệp trong tương lai. Bởi vậy việc tích hợp giáo dục nghề nghiệp trong giảng dạy các bộ môn nói chung, môn Toán nói riêng là rất quan trọng. Nhằm giúp giáo viên đạt được mục tiêu kép trong dạy học, vừa nâng cao chất lượng giáo dục bộ môn Toán, vừa lồng ghép nội dung giáo dục hướng nghiệp vào bài dạy. Tôi xin đề xuất một số biện pháp để tích hợp giáo dục hướng nghiệp trong dạy học chủ đề Thống kê môn Toán lớp 10.
Biện pháp 1: Cung cấp cho học sinh những hiểu biết, ý nghĩa của kiến thức toán Thống kê đối với các nghề nghiệp trong thực tế, đặc biệt các ngành có trong GDHN lớp 10
Khi tổ chức tiết luyện tập, tìm tòi mở rộng trong phần “Bảng phân bố tần số và tần suất”, giáo viên có thể yêu cầu học sinh lấy số liệu thống kê về điểm trúng tuyển của một trường cụ thể, ví như trường Đại học Ngoại thương năm 2021 như sau.
Câu hỏi 1: Hãy xác định đơn vị điều tra, dấu hiệu điều tra, giá trị của dấu hiệu, mẫu số liệu. Lập bảng phân bố tần sô, tần suất ghép lớp đối với các điểm số trong bảng?
Câu hỏi 2: Xét theo từng khối thì ngành nào cao điểm nhất? Ngành nào thấp điểm nhất? Nếu em thi tổ hợp khối A00, hoặc D01 thì ngành nào dễ trúng tuyển nhất?
Biện pháp 2: Vận dụng có hiệu quả các phương pháp dạy học tích cực trong chương Thống kê
Ví dụ 1: Yêu cầu học sinh thống kê các yếu tố liên quan đến ngành Du lịch bằng cách sử dụng công cụ mindmap hoặc Sketchnote để làm.
Ví dụ 2: Sử dụng kĩ thuật dạy học dự án để tìm hiểu chương, cụ thể: Sau khi học xong nội dung của chương, giáo viên chia lớp thành 6 nhóm, mỗi nhóm 7 học sinh để bắt thăm dự án.
Những dự án gồm: Ứng dụng số trung bình cộng, số trung vị, Mốt trong dạy học. Ứng dụng phương sai, độ lệch chuẩn trong ngành Du lịch tại tỉnh Quảng Bình. Ứng dụng phương sai, độ lệch chuẩn trong ngành Nông-lâm-ngư nghiệp tại tỉnh Quảng Bình.
Ví dụ 3: Trong hoạt động mở rộng, tìm hiểu thêm kiến thức của bài toán Biểu đồ, giáo viên có thể yêu cầu học sinh “Lập biểu đồ các ngành nghề tại tỉnh Quảng Bình. Giải quyết bài toán nghề nghiệp tại địa phương”.
Hướng dẫn học sinh thực hành nghiên cứu, viết báo cáo kết quả.
Biện pháp 3: Tăng cường ứng dụng CNTT, các công cụ trong học tập hiệu quả.
Công nghệ thông tin tạo ra một mạng lưới thông tin toàn cầu, nơi mà mọi người có thể tương tác, làm việc với nhau. Với sự hỗ trợ của CNTT, việc dạy học tích hợp giáo dục hướng nghiệp mang lại kết quả cao hơn.
Ví dụ: Khi giao cho học sinh thực hiện các dự án học tập đã nêu ở biện pháp 2, giáo viên nên cung cấp cho học sinh những trang web hỗ trợ dự án; hướng dẫn học sinh lên mạng Internet tìm kiếm thông tin liên quan đến dự án bằng tiếng Việt và tiếng Anh.
Việc tích hợp giáo dục hướng nghiệp trong dạy học các bộ môn là vấn đề được nhiều giáo viên quan tâm, nhưng chưa biết cách thực hiện. Trên đây là một số biện pháp nhỏ trong quá trình dạy học chương Thống kê mà tôi đúc rút ra được. Hình thức dạy học này nâng cao vai trò bộ môn Toán, gắn liền Toán học và thực tiễn, nó giúp cho học sinh có thêm cái nhìn tổng quát về các cơ hội ngành nghề trong tương lai, và tự trả lời được câu hỏi “Học toán Thống kê để làm gì?”. Từ đây, học sinh sẽ có thêm các cơ sở khoa học để lựa chọn được các ngành nghề phù hợp với sở thích và năng lực bản thân. Trong quá trình dạy học tích hợp, giáo viên cần chú ý đến sự vừa sức của học sinh; tùy đối tượng học sinh, từng lớp học mà có cách áp dụng phù hợp.
Giáo viên: Th.S: Đoàn Thị Trà My
